OVER DE VERENIGING, DE LEDEN EN
DE GESCHIEDENIS VAN DE KRING
EREGALERIJ VAN DE NKON
ERELEDEN:
- H. Helldörfer †
- H. Vinkenborg †
- T. Opdam
- D. Purmer †
- A. Rietdijk †
- J. Heimgartner
- R. Zaalberg
- E. Smilda †
- T. Eijkelenkamp †
Activiteiten binnen de NKON
De NKON houdt maandelijks (behalve de zomermaanden) elke 2e maandag van de maand een bijeenkomst te Warnsveld (vlakbij Zutphen). Wij beschikken daar over een ruime zaal waar we vanaf ca. 19.30 terechtkunnen. Tot 20.00 uur is er gelegenheid tot praten, ruilen of verkopen, dan start de eigenlijke vergadering en voordracht. Afhankelijk van de duur van de voordracht duurt een avond tot ca. 22.00 uur. Soms is er na de lezing/voordracht nog tijd om wat na te praten en/of te ruilen.
De voordrachten
De onderwerpen van de voordracht/lezing hebben bijna altijd een numismatische en meestal ook een historisch karakter. Maar het is moeilijk aan te geven waarover de voordrachten exact gaan, aangezien de onderwerpkeuze buitengewoon breed en divers is. Uiteraard is er veel aandacht voor Nederlandse munten, zowel koninkrijk als provinciaal en ouder. Daarnaast is er ook veel aandacht voor andere Europese landen, Indië, penningkunst, papiergeld etc. Ook muntvondsten en historische lezingen staan op het programma, net als onderwerpen uit de Griekse en Romeinse numismatiek. Zo mogelijk wordt er van elke voordracht een samenvatting gemaakt welke daarna in de maandelijkse convocatie wordt opgenomen.
Onderlinge veilingen
Tenminste één keer per jaar houden een onderlinge veiling en afhankelijk van het aanbod soms ook nog een tweede keer in het seizoen. Leden kunnen materiaal bij de veilingmeester inleveren waarna deze een veiling samenstelt. Het is de bedoeling dat de prijzen op een aantrekkelijk niveau worden ingezet. Er wordt een kleine bijdrage (5% van de opbrengst) gevraagd aan koper en verkoper ten behoeve van de clubkas.
Excursies/uitstapjes
Een traditie is om in juni een uitstapje te organiseren, gewoonlijk een excursie naar een museum of historische locatie met - als het even kan - tekst en uitleg door een kenner. We gaan daarbij soms ook de grens over. Voorbeelden van excursies die we in het verleden hebben gemaakt: Kasteel 's Heerenberg, ruine kasteel Batenburg en Megen, het Geldmuseum te Utrecht, het museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden in Paleis Het Loo, het Gallo-Romeins museum in het Belgische Tongeren en de numismatische verzameling van kasteel Anholt (Duitsland).
Bibliotheek
De kring beschikt over een eigen bibliotheek. Door een nalatenschap van een van de leden is een flinke sortering numismatische boeken beschikbaar gekomen voor de kring. Regelmatig schenken leden boeken aan de kring en ook is er een budget om b.v. catalogi aan te schaffen. Tijdens de kringavonden kunnen leden gebruikmaken van de bibliotheek; het merendeel van de boeken kan ook worden geleend.
HET ONSTAAN VAN
DE NKON
Interview met de heer en mevrouw Vinkenborg op 18 juni 2001 door Rein
ZaalbergIn 1961 werd in Arnhem de Numismatische kring Oost-Nederland opgericht door de heren L. Mulder en H.A. Vinkenborg.
Van de oprichters en de eerste leden van de Kring is alleen de heer Vinkenborg overgebleven. Het leek een goed idee om het ontstaan van onze Kring op te tekenen. De heer Vinkenborg die op 15 juni 2001 80 jaar geworden is, was graag bereid om te vertellen hoe het gegaan is.
De oprichting van de N.K.O.N.
"Het
begon in 1959. Mijn dochter vertelde op
school dat ik met Sinterklaas een gouden tientje (1) gekregen had. Haar
leraar
was de heer L. Mulder, hoofd van de lagere school in Doetinchem. De
heer Mulder
bleek ook munten te verzamelen en zo kwamen we in contact met elkaar.
Na
schooltijd kwam de heer Mulder vaak langs om te praten over munten
verzamelen.
In 1961 vroeg de heer Mulder zich af of het niet mogelijk zou zijn om
een
Numismatische Kring op te richten zoals ook op andere plaatsen in het
land
bestonden.
Van de oude heer (Jacques) Schulman kregen we een lijst van
verzamelaars in het
oosten van het land.
Op de regenachtige Hemelvaartsdag 1961 hebben we in mijn
accountantskantoor een
brief opgesteld en die aan een stuk of twintig mensen gestuurd.
De oprichtingsvergadering van de N.K.O.N. is gehouden op 16 juni 1961
in Arnhem,
in Hotel Royal op het Gele Rijdersplein (daar is nu een vestiging van
de ABN).
Namen van de eerste leden die ik mij kan herinneren zijn de heer
Berghuis, onze
eerste voorzitter, de heer W.J.A. de Jong uit Nijmegen (de eerste
secretaris-penningmeester; lid van onze kring tot zijn overlijden in
1999), Mr.
W. Rueb uit Velp; hij was kinderrechter, de heer Heijmans uit
Wageningen en
natuurlijk de heer Mulder die omstreeks 1980 is overleden. Een nog
actieve en
bekende numismaat die al snel na de oprichting lid werd was Karel
Soudijn"
Hoe in de begintijd de Kring bijeenkomsten verliepen
"We nodigden sprekers uit. Dat was heel gemakkelijk, want alles was nieuw voor ons. De opkomst in het begin was een man of twaalf. Er werden nog geen onderlinge veilingen gehouden; wel elk jaar een veiling door de heer Schulman. Hij rekende altijd heel schappelijke prijzen. Na de oprichtingsvergadering zijn we op advies van Schulman naar het Gemeentemuseum gegaan. Daar mochten we gratis vergaderen in de bibliotheek. Later groeide de Kring en werd die ruimte te klein."
De verzameling
In de loop der
jaren heeft de heer Vinkenborg
samen met zijn vrouw een grote verzameling Koninkrijk, Provinciaal en
Nederlandsch-Indië opgebouwd. In 1978 zijn de koninkrijksmunten geveild
door
Schulman. De opbrengst was f 98.000,-. De provinciale munten zijn in
1988 door
de heer Van Loon (Coin Investment) geveild, evenals Nederlandsch-Indië.
Tamelijk uniek; man en vrouw die samen verzamelen. Hoeveel mannen
moeten zich
niet het hoofd breken over de vraag hoe ze een dure aankoop weer aan
hun
echtgenote gaan uitleggen?
Mevrouw Vinkenborg vertelt:
"Het
is meer dan eens gebeurd dat ik naar de
stad ging om kleren te kopen en dan kwam ik met munten terug! Ik vond
halve
gouden rijders zo mooi, dat ik voorgesteld heb om die ook te gaan
verzamelen. Ik
heb er ook vaak op aangedrongen om een bepaalde zeldzame munt te kopen.
Soms
lukte het niet, dan vond mijn man het te duur.
In de beginjaren ging ik vaak naar de Kringavonden. Nu vindt ik het nog
wel leuk
om mee te gaan met uitstapjes zoals vorig jaar naar Munster."
In de beginperiode waren er nog geen muntenwinkels in het Oosten van het land. Over het verzamelen vertelt de heer Vinkenborg:
"Voor
1959 had ik al een kleine verzameling
munten. Ze zaten in een sigarettenblik dat in de oorlog door Engelse
soldaten
werd gebruikt. In het begin van
de oorlog werd het
zilvergeld door de mensen
vastgehouden. De Nederlandsche Bank bracht toen weer halve guldens in
omloop
(2). Ik werkte toen als kassier bij de gemeente en ik kreeg de
beschikking over
een hele zak halve guldens. Door omwisselen heb ik mijn verzameling uit
kunnen
breiden met de halve guldens. Pas in 1959 ben ik begonnen met het
aankopen van
munten; dat was dat eerder genoemde gouden tientje.
Munten kochten we bij juweliers en antiquairs, o.a. Berfelo. Ook ging
ik vaak
met Mulder naar Schulman in Amsterdam. Ik herinner me nog goed de
veiling van de
Serooskerke schat. Daar heb ik een paar gouden munten gekocht.
Ook waren wij de eerste klanten van de heer Van Loon (toen nog zonder
Van)."
Mevrouw
Vinkenborg:
"Op een keer kwamen ze terug van Schulman met de trein. Onderweg werden
de
aangeschafte munten bekeken en bleek er een weg te zijn. De heer Mulder
is weer
terug gegaan naar Amsterdam. Uiteindelijk kwam de vermiste munt
tevoorschijn uit
de zoom van zijn broek."
Het noodgeld van Doetinchem van 1940 (3)
Tot slot van het interview nog een anekdote over het noodgeld van Doetinchem. Toen de oorlog dreigde te gaan uitbreken werd besloten om in het geval van een Duitse aanval het geld uit de gemeenkas aan de ambtenaren uit te betalen bij wijze van salarisvoorschot.
"Op 5
mei om half vijf in de ochtend ben ik
opgeroepen. Ik ben toen naar Gaanderen gefietst om geld aan een
onderwijzer te
geven (4).
Dezelfde dag was de gemeentekas leeg. Er werden echter noodbiljetten
gedrukt
door drukker P. van den Brink en nadat we ze gestempeld hadden, zijn
die in
omloop gebracht. De aanvoer van geld van DNB kwam na enige tijd weer op
gang en
het noodgeld werd weer ingetrokken.
Toen we opdracht kregen om de biljetten te vernietigen, heb ik mijn
chef
gevraagd of
ik een serie biljetten mocht houden. Dat vond hij goed, op voorwaarde
dat er een
stempel "waardeloos" op gezet zou worden. Dat heb ik eigenhandig
gedaan en zo kwam ik in bezit van een serie biljetten. Een tweede serie
biljetten is naar de Nederlandsche Bank gezonden. Alle andere biljetten
zijn
verbrand bij de gasfabriek.
Mijn serie is in 1989 geveild en voor f 2100,- aangekocht door het
Koninklijk
Penningkabinet".
(1) Het 4e
type (opgestoken haar). Prijs in 1959:
f 30,-
(2) Dat moet het laatste type met het lage
zilvergehalte 720/1000 geweest zijn.
(3) Over dit noodgeld heeft de heer Vinkenborg een kort artikel geschreven in het oudheidkundig blad "Kronijk van Deutekom en Salehem", 15e jaargang no. 62, december 1991.
(4) Doetinchem en omgeving was toen al door het Duitse leger bezet!
In 2004 is dhr. Vinkenborg benoemd tot erelid van de NKON. Hij is overleden op 12 juli 2010.
VERGADERLOCATIES NKON
De plaatsen waar de N.K.O.N tussen 1961 en heden de maandelijkse bijeenkomsten gehouden heeft:
- Gemeentemuseum Arnhem 1961 - ?
- s’-Gravenhof te Zutphen ? - ?
- Poort van Kleef te Zutphen ? - ca. 1974
- De Klok te Dieren ca. 1974 - 1996
- Het IJsselpaviljoen te Zutphen 1996 - 1997
- Diverse café's Zutphen (Na het afbranden van her
IJsselpavoljoen zijn we enkele maanden
"zwervend" geweest bij verschillende horeca gelegenheden in Zutphen) 1997
- Odd Fellow huis te Zutphen 1997 - 2021
- 't Warnshuus, Warnsveld 2021 - heden
BESTUURSLEDEN NKON
Voorzitter:
H.K.
Berghuis
1961 - 1964
W.J.A. de Jong
1964
- 1967
J. Fortuyn-Droogleever 1967 - 1977
H. te
Paske
1977 - 1985
B.J.
Vreugdenhil
1985 - 1994
E.T.E.
Cretier
1994 - heden
Secretaris:
W.J.A. de
Jong
1961 - 1970
W.J.A. van den
Eijk
1970 - 1976
F.H.
Wiggers
1976 - 1980
A.
Rietdijk
1980 - 1994
A.J.M.
Opdam
1994 - 2012
A. Wassink
2012 - 2023
vacature 2023 -
Penningmeester:
W.J.A. de
Jong
1961 - 1965
W.P.
Drok
1965 - 1974
A.
Rietdijk
1974 - 1980
F.H.
Wiggers
1980 - 1981
B.J.
Vreugdenhil
1981 - 1985
H.G.
Helldörfer
1985 - 1998
R.J.
Zaalberg
1998 - 2013
René Hartgring
2013 - 2014
J.J.D. van
Gessel
2014 - heden
Bestuurslid:
W.J.C.
Weeda ? - 1997
H.G.
Helldörfer
1998 - 2005
J.
Heimgartner
2005 - 2022
A.J.M. Opdam 2021 - heden